Rechtsbijstandverzekering? U mag zelf uw jurist kiezen
17-09-2014
Geen vrije keuze volgens polisvoorwaarden
Voor veel rechtsgebieden maar zeker voor de arbeidsrechtpraktijk is deze uitspraak een belangrijke doorbraak. Veel particulieren en ondernemers/werkgevers hebben een rechtsbijstandverzekering afgesloten. Aan zo’n polis zijn van allerlei voorwaarden verbonden, de zogenoemde polisvoorwaarden. Daarin is bijvoorbeeld bepaald dat het recht op rechtsbijstand in natura wordt geleverd. Dit betekent dat de verzekeraars zelf de juristen leveren die de zaak behandelen. Het recht om een eigen advocaat of jurist te kiezen, wordt daarmee belemmerd.
Polisvoorwaarden
De polisvoorwaarden bepalen dan ook dat, alleen wanneer de verzekeraar dat nodig acht, een advocaat kan worden ingeschakeld en dan vaak ook nog eens een advocatenkantoor met wie de verzekeraar een afspraak (‘raamcontract’) heeft gesloten.
Maar als het er op aankomt en een arbeidsconflict dreigt, dan willen werkgevers en werknemers vaak liever een advocaat of jurist naar hun eigen vrije keus. Dan wil je graag een specialist die van de hoed en de rand weet en waarbij je als opdrachtgever een goed gevoel hebt. Een advocaat die aandacht heeft en jouw belangen optimaal behartigt.
De casus
Zo ook de heer Sneller. Nadat zijn arbeidscontract ondanks verweer toch werd opgezegd wilde hij met een advocaat naar eigen keuze een procedure tegen zijn ex-werkgever starten. De verzekeraar beriep zich op de polisvoorwaarden en stelde o.a. dat diens eigen juristen dat ook heel goed afkonden. De polisvoorwaarden waren conform het Europese recht en de daarop gebaseerde Nederlandse wet: alleen als de verzekeraar dat nodig vond, mocht er een eigen advocaat –op kosten van de verzekeraar- worden ingeschakeld. De heer Sneller (en diens advocaat) nam daarmee geen genoegen en vochten die beslissing aan, tot aan de Hoge Raad.
Omdat de (vertaalde) tekst van de Europese Richtlijn en de daarop gebaseerde Nederlandse wet niet helder genoeg bleek te zijn, verwees de Hoge Raad de zaak naar het Europese Hof van Justitie met het verzoek om uitleg en antwoord op de hamvraag.
Mag de vrije advocaatkeuze op deze wijze door een verzekeraar worden beperkt?
Het Europese Hof (Arrest van 7 november 2013, zaak C-442/12) gaf een glashelder antwoord (en wees wederom weer eens de weg): NEE, dat mag niet.
Het Europese recht –dat de vrije keus voor een advocaat garandeert- verzet zich er tegen dat de bijstand van een advocaat naar eigen keus pas dan moet worden vergoed als de rechtsbijstandsverzekeraar van mening is dat de zaak door een advocaat moet worden behandeld. Het Hof oordeelde tevens dat het daarbij geen verschil maakt of er voor de rechtsbijstand voor de betreffende (te starten) procedure naar nationaal recht de verplichting geldt om een advocaat in te schakelen.
Ofschoon de Hoge Raad naar aanleiding van deze antwoorden nog wel een einduitspraak moet doen in de zaak van de heer Sneller, is er alle aanleiding om te concluderen dat rechtsbijstands-verzekeraars het recht op een advocaat naar eigen keuze niet langer meer mogen inperken. Van de Europese rechter mag u dus in elk geval zelf bepalen aan wie u uw belangen toevertrouwt.
(bron: Linked-In, arbeidsrecht forum R. de Quay, 14-11-2013)
« terug naar overzicht